کلمه «گاثیک» اغلب توصیفی از خانه‌های اسرارآمیز یا گروهی از مردم امروزی را تداعی می‌کند که به استتیک دارک علاقه دارند، اما آنچه سبک معماری گاثیک به‌طور تاریخی برای محیط ساخت و ساز به ارمغان اورده است، کاملا مخالف است. معماری گاثیک در واقع برای وارد کردن نور خورشید به فضاها، عمدتاً کلیساها، ایجاد شد و منجر به طراحی و ساخت برخی از نمادین‌ترین ساختمان‌های جهان شد.
معماری سبک گاثیک چیست؟
معماری گوتیک یک سبک اروپایی از معماری است که برای ارتفاع ارزش قائل است و استتیک پیچیده و ظریفی را به نمایش می‌گذارد. گرچه ریشه‌های آن فرانسوی است، اما رویکرد گاثیک را میتوان در کلیساها و سایر ساختمان‌های مشابه در اروپا و فراتر از آن یافت. یا به عبارت دیگر میتوان گفت معماری گاثیک، سبک معماری در اروپا که از اواسط قرن دوازدهم تا قرن شانزدهم ادامه داشت، به‌ویژه سبکی از ساختمان‌های بنایی که مشخصه آن فضاهایی عمیق و بزرگ مانند غار با گستردگی دیوارهایی است که با ردیابی‌های روی هم شکسته شده‌اند.
تاریخچه ی معماری گاثیک
در طول قرون وسطی، سبک جدیدی از معماری در اروپا پدیدار شد. این ژانر معماری که در ابتدا با نام Opus Francigenum یا «کار فرانسوی» نامیده می‌شد، بر ذائقه اروپایی (یعنی کلیسای کاتولیک رومی) تا قرن شانزدهم که به «گاثیک» معروف شد، تسلط داشت. سبک گوتیک از معماری رومی شکل گرفته است، استتیک قرون وسط که با طاق‌ها، سقف‌های طاقدار و پنجره‌های شیشه‌ای رنگی کوچک مشخص می‌شود.
در قرن دوازدهم تا سیزدهم، شاهکارهای مهندسی اجازه ساخت ساختمان‌های غول‌پیکر را می‌داد. طاق شیار دار، تکیه‌گاه و ستون های بلند و قوس نوک‌دار (گاثیک) به‌عنوان راه‌حلی برای مشکل ساختن سازه‌ای بسیار بلند با حفظ حداکثر نور طبیعی مورد استفاده قرار گرفت. پنجره های شیشه‌ای رنگی جلوه‌های داخلی خیره‌کننده‌ای را به نمایش می‌گذارند. یکی از اولین ساختمان‌هایی که این عناصر را به سبکی منسجم ترکیب کرد، صومعه سنت دنیس، پاریس (حدود 44–1135م) بود. بریتانیا، آلمان و اسپانیا انواعی از این سبک را تولید کردند، در حالی که گاثیک ایتالیایی در استفاده از آجر و مرمر به جای سنگ متمایز بود. معماری گوتیک پسین (قرن پانزدهم) در کلیساهای تالار طاقدار آلمان به اوج خود رسید. دیگر سبک‌های گاثیک متأخر عبارتند از سبک بریتانیایی عمود برانگیز و سبک فرانسوی و اسپانیایی.
عنصر های اصلی معماری سبک گاثیک
عناصر کلاسیک در حالی که سبک گاثیک می‌تواند بر اساس مکان، عمر و نوع ساختمان متفاوت باشد، اغلب با 5 عنصر کلیدی معماری مشخص می‌شود: پنجره‌های بزرگ شیشه‌ای رنگی، طاق‌های نوک تیز، طاق‌های دنده‌ای و شیار دار، ستون های بلند و تزئینات پرآذین.
ساختمان های قابل توجهی که به سبک گاثیک ساخته شده اند
ساختمان های گاثیک را می توان در شهرهای سراسر فرانسه و اروپا یافت. مکان های قابل توجه در فرانسه عبارتند از:
- Basilica of Saint-Denis
- Notre-Dame de Paris
- Chartres Cathedral
- Reims Cathedral
- Amiens Cathedral
معماری گاثیک در اروپا
سبک گاثیک فقط به فرانسه محدود نمی شد. این نوع معماری آراسته در سرتاسر اروپا گسترش یافت و در ایتالیا، آلمان، اسپانیا و انگلیس جای پایی پیدا کرد. اگرچه هر کشوری به این سبک پیچ و تاب خاص خود را داده است، گوتیک بین‌المللی هنوز عناصر اساسی موجود در فرانسه را حفظ کرده است. برخی از معماری های مشهور اروپا در سبک گاثیک:
- Milan Cathedral
- Westminster Abbey
- St.Stephen’s Cathedral
- Seville Cathedral