در علف‌های بلند؛ هزارتوی سبزِ وحشت

در علف‌های بلند (In the Tall Grass)، یکی از آن فیلم‌هایی‌ست که انگار آمده تا آرامش یک روز پاییزی را با یک لبخند شریرانه به هم بزند. کاری از وینچنزو ناتالی، که همان کارگردان فیلم علمی-تخیلی معروف Cube است. این‌بار اما پای او روی یک زمینی است که نه صاف است، نه مطمئن، نه حتی واقعی. این فیلم براساس داستان کوتاهی از استیون کینگ و پسرش جو هیل ساخته شده. خب همین جمله آخری باید برای یک شب بی‌خوابی کافی باشه، نه؟

فیلم از جایی شروع می‌شود که یک خواهر و برادر (بکی و کال) در کنار جاده‌ای متروکه توقف می‌کنند. یک صدای کودک از میان علف‌ها کمک می‌خواهد. ساده است؟ نه! احمقانه؟ شاید. اما ما هم اگر بودیم، کنجکاوی یا نوع‌دوستی یا هر احساسی که باعث می‌شود در ترسناک‌ترین لحظه‌ها تصمیم‌های وحشتناک بگیریم، ما را به همان سمت هل می‌داد. تا اینجا فیلم مثل یک شیرینی با مغز سمی جلو می‌رود. شیرین، مرموز، اما با بافتی خفه‌کننده و ترسناک.

رازِ تکرار، حلقه‌ی جنون و زمانِ مرده

بگذارید همین‌جا یک سوال ازتان بپرسم: تا به حال شده در یک مکان گیر کنید که همه‌چیز مدام تکرار می‌شود؟ مثل اتاق آزمون آیلتس، ولی تاریک‌تر؟! در «فیلم In the Tall Grass»، علف‌ها فقط گیاه نیستند؛ آن‌ها زمان را قورت می‌دهند و دوباره بالا می‌آورند. یکی از جذاب‌ترین نکات این فیلم، بازی با مفهوم “حلقه زمانی” است. اما نه از نوع علمی‌تخیلی براق، بلکه از نوع نم‌کشیده‌ی ترسناک با بوی پوسیدگی. فیلم موفق می‌شود یک فضای مه‌آلود و زمان‌پریشانه خلق کند که مرز بین گذشته، حال و آینده را در هم می‌شکند.

در اینجا اشاره به مقاله‌ای در Psychology Today خالی از لطف نیست که می‌گوید: «حلقه‌های زمانی ما را وسوسه می‌کنند، چون در آن‌ها می‌توانیم اشتباهات‌مان را اصلاح کنیم، یا بدتر، ببینیم هیچ فراری از آن‌ها نیست.» این فیلم، دقیقاً نسخه‌ی کابوس‌وار این فرضیه است.

خاک، مذهب و سنگِ نفرین‌شده

در وسط علف‌ها، یک سنگ سیاه بزرگ وجود دارد. روی آن کتیبه‌هایی مرموز حک شده، و هر کسی که آن را لمس کند، گویی حقیقت مطلق را می‌بیند؛ یا بهتر بگوییم، حقیقتی که او را می‌بلعد. اگر به نشانه‌شناسی علاقه دارید، این صحنه‌ها یک شاهکار سوررئال هستند. سنگ نماد قدرت، مرگ و تقدیر الهی است. با نگاهی سیاسی، می‌شود آن را نمادی از ایدئولوژی‌های تغییرناپذیر دانست؛ همان‌هایی که انسان‌ها را به پرستش، تبعیت کورکورانه یا قتل وا‌می‌دارند.

همین یک سنگ کافی‌ست تا شما را یاد مستندهای عجیب درباره‌ی قربانی‌های مذهبی در آمریکای مرکزی بیندازد، یا تئوری‌هایی درباره‌ی سنگ‌های رازآلود در جورجیا. این فیلم اگرچه در ظاهر ساده است، اما لایه‌های معنایی‌اش را نباید دست‌کم گرفت.